Βιοασφάλεια και Κτηνοτροφικές Μονάδες!!
Σε έναν κόσμο όπου τα λοιμώδη νοσήματα των ζώων μπορούν να εξαπλωθούν ταχύτατα και να προκαλέσουν καταστροφικές συνέπειες, η εφαρμογή αυστηρών μέτρων βιοασφάλειας δεν είναι απλά μια επιλογή, αλλά μια επιτακτική ανάγκη.
Η βιοασφάλεια στις κτηνοτροφικές μονάδες αφορά τα μέτρα πρόληψης και ελέγχου που εφαρμόζονται για την αποτροπή της εισόδου και διάδοσης παθογόνων οργανισμών, παρασίτων και απειλών στις εγκαταστάσεις, αποτελεί δε τον ακρογωνιαίο λίθο για την προστασία της υγείας των ζώων, την ανθρώπινη υγεία και την ασφάλεια της εφοδιαστικής αλυσίδας τροφίμων, την οικονομική βιωσιμότητα των εκμεταλλεύσεων αλλά και την προστασία του περιβάλλοντος.
Ως βιοασφάλεια ορίζεται το σύνολο μέτρων και πρακτικών που εφαρμόζονται για την πρόληψη της εισόδου, εξάπλωσης και μεταφοράς μολυσματικών παραγόντων (ιών, βακτηρίων, παρασίτων, μυκήτων) .
Η Ενιαία Προληπτική Υγιεινή στην βιοασφάλεια συμπεριλαμβάνει και απεντομώσεις – μυοκτονίες που διενεργούνται πάντα από επαγγελματίες εφαρμοστές με την Αναγγελία/(Άδεια)/Γνωστοποίηση του ΥΠΑΑΤ, για την ‘’Ολοκληρωμένη Διαχείριση Ζωικών Εχθρών’’ σε μια κτηνοτροφική μονάδα. Η ολοκληρωμένη περιβαλλοντική και υγειονομική διαχείριση των εν σταβλισμένων χώρων, στοχεύει στην ελαχιστοποίηση του κινδύνου μόλυνσης των ζώων και, κατ’ επέκταση, η προστασία της ανθρώπινης υγείας μέσω της παραγωγής ασφαλών ζωικών προϊόντων.
Βήματα για την Εφαρμογή ενός Σχεδίου πολλαπλής Βιοασφάλειας:
- Αξιολόγηση Κινδύνων:Αναγνώριση των πιθανών πηγών μόλυνσης και των κινδύνων για τη μονάδα.
- Σχεδιασμός:Κατάρτιση ενός γραπτού σχεδίου βιοασφάλειας προσαρμοσμένου στις ιδιαιτερότητες της μονάδας.
- Εκπαίδευση:Εκπαίδευση όλου του προσωπικού στην εφαρμογή των μέτρων βιοασφάλειας.
- Εφαρμογή:Εκπαίδευση του προσωπικού σε θέματα συστηματικής , ορθής και αποτελεσματικής εφαρμογής όλων των προβλεπόμενων μέτρων για την βιοασφάλεια, (πχ πρωτοκόλλων).
- Επαναξιολόγηση και Προσαρμογή:Τακτική επανεξέταση και προσαρμογή του σχεδίου βιοασφάλειας ανάλογα με τις νέες γνώσεις, τις αλλαγές στη μονάδα ή την εμφάνιση νέων απειλών.
Βασικές Αρχές Βιοασφάλειας
- Πρόληψη Ασθενειών:Είναι το πιο αποτελεσματικό μέσο για την αποφυγή ξεσπάσματος ασθενειών όπως η πανώλη αιγοπροβάτων, η ευλογιά και άλλα λοιμώδη νοσημάτων, μειώνοντας την ανάγκη όλες τις θεραπείες
- Έλεγχος Παθογόνων: Εφαρμογή στρατηγικών για τον έγκαιρο εντοπισμό και τον έλεγχο παθογόνων οργανισμών, όπως βακτήρια και ιοί, που μπορούν να προκαλέσουν ασθένειες στα ζώα.
- Μείωση Κινδύνων Μεταδοτικών Ασθενειών: Στοχεύει στην Προστασία της Δημόσιας Υγείας με την ελαχιστοποίηση των κινδύνων εμφάνισης και μετάδοσης ασθενειών που μπορεί να επηρεάσουν τόσο τα ζώα όσο και τον άνθρωπο. Πολλές ζωονόσοι (ασθένειες που μεταδίδονται από τα ζώα στον άνθρωπο) μπορούν να αποφευχθούν μέσω της αυστηρής βιοασφάλειας.
- Περιβαλλοντική Προστασία:Η μειωμένη χρήση φαρμάκων και η καλύτερη διαχείριση αποβλήτων συμβάλλουν στην προστασία του περιβάλλοντος.
- Οικονομική Προστασία:Οι επιδημίες μπορούν να οδηγήσουν σε τεράστιες οικονομικές απώλειες λόγω θανάτων ζώων, μειωμένης παραγωγικότητας, κόστους θεραπείας, περιορισμών στις μετακινήσεις και στην εμπορία. Η δε καλή κατάσταση υγείας των ζώων είναι προϋπόθεση για την εξαγωγή ζωικών προϊόντων και την αποφυγή εμπορικών αποκλεισμών
- Προστασία της Εφοδιαστικής Αλυσίδας: Διασφαλίζει την ασφάλεια και την ποιότητα των τροφίμων και άλλων βιομηχανικών προϊόντων, που προέρχονται από τις μονάδες. Η πρόληψη ασθενειών στα ζώα συμβάλλει στην παραγωγή υγιεινών και ασφαλών ζωικών προϊόντων για ανθρώπινη κατανάλωση.
Σημαντικά Μέτρα και Ενέργειες
Ο όρος απολύμανση δεν ταυτίζεται με την μυοκτονία και εντομοκτονία.
- Απεντόμωση – Μυοκτονία: Παρακολούθηση και συντήρηση δολωματικών σταθμών . Η βιοασφάλεια δεν μπορεί να διασφαλιστεί αν τα τρωκτικά αφθονούν μέσα ή γύρω από τις εκτροφές των χοίρων. Λόγοι που στις χοιροτροφικές εκμεταλλεύσεις, απαιτείται ενεργός έλεγχος και παρακολούθηση των τρωκτικών για τον περιορισμό τους.
- Καθαριότητα : Το επίπεδο των εγκαταστάσεων, και από ζωοτεχνική σκοπιά, εξαρτάται κατά πολύ από την καλή υγιεινή. Αν και η καθαριότητα δεν κατατάσσεται συνήθως στις μεθόδους απολύμανσης ,αποτελεί χωρίς αμφιβολία μια ‘’μορφή απολύμανσης’’ , καθόσον µε την καθαριότητα μειώνεται ‘’το μικροβιακό φορτίο’’ μιας επιφάνειας. Η καθαριότητα κερδίζει έδαφος και χαρακτηριστικό είναι η αυξανόμενη τάση με πρωταρχικό κριτήριο την τακτική και ενδελεχή καθαριότητα –απορρύπανση ,ακόμα και όταν απαιτεί τε για μη οσφρητική οροθέτηση (διαταραχές της όσφρησης) Η αποτελεσματικότητα της υγιεινής έγκειται στην ολιστική προσέγγιση της, όπου η υγιεινή δεν είναι απλώς μια πρακτική, αλλά μια φιλοσοφία που ενσωματώνει ανεξαρτήτως συνθηκών όλες τις πρακτικές εφαρμογές
- Οι προδιαγραφές για τον καθαρισμό και την απολύμανση, λόγω λοιμωδών νοσημάτων ζώων, περιλαμβάνουν την απομάκρυνση οργανικής ύλης, τη χρήση χημικών απολυμαντικών, πάντα με σεβασμό στις οδηγίες της αρμόδιας υγειονομικής αρχής .
Είναι σημαντικό να ελέγχετε πάντα τις τεχνικές προδιαγραφές του κατασκευαστή του απολυμαντικού ως βασικές πτυχές της διαχείρισης για την περιβαλλοντική υγιεινή, οι οδηγίες από αρμόδιους φορείς όπως ο ΕΟΦ ή Επικαιροποιημένα από το ΥΠ.Α.Α.Τ. (Βιοκτόνα-Απολυμαντικά ΤΠ3 για κτηνιατρική χρήση), αλλά και οι συσκευές παραγωγής απολυμαντικών ουσιών με επί τόπου διεργασίες μηχανικού τρόπου , όπου θεωρούνται εξοπλισμός και δεν αδειοδοτούνται βάσει BPR, άρα οι χρήστες του εξοπλισμού δεν υφίσταται υποχρέωση λήψης άδειας ΕΟΦ. Η εφαρμογή πρωτοκόλλων με αυστηρούς κανόνες υγιεινής με τακτική και ενδελεχή καθαριότητα – απολύμανση των εγκαταστάσεων και των εξοπλισμών είναι πλέον απαραίτητη.
- Ο εναλλακτικός καθαρισμός και η απολύμανση , στα εφαρμοζόμενα καθεστώτα θα πρέπει να λαμβάνουν δεόντως υπόψη τις εν λόγω ηθολογικές ανάγκες, ώστε να μην αφήνουν ίχνη της εδαφικής οσφρητικής οριοθέτησης στις κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις , μιας και η οσφρητική οριοθέτηση επιδρά θετικά στην ψυχολογική ισορροπία των ζώων, περιορίζοντας την υπερβολική δυσοσμία.
- Απολύμανση: Η Απολύμανση είναι η διαδικασία εφαρμογής, μετά από ενδελεχή καθαριότητα –απορρύπανση, μίας μεθόδου με την οποία επιτυγχάνεται η καταστροφή των παθογόνων μικροοργανισμών, αλλά όχι των ανθεκτικών τους μορφών (π.χ. σπόροι, κύστεις) ,με χημικές ουσίες (π.χ. αλκοόλη) ή φυσικές μεθόδους (π.χ. υψηλή θερμοκρασία) σε επιφάνειες, αντικείμενα και εργαλεία.
- Με τον ορισμό «απολύμανση« οι ειδικοί κατανοούν τη στοχευμένη μείωση των παθογόνων μικροβίων με την χρήση χημικών ουσιών. Μία χημική ουσία ονομάζεται «απολυμαντικό» μόνο όταν τα μικρόβια μέσω του απολυμαντικού μειώνονται κατά 5 λογαριθμικές μονάδες (για τους ιούς κατά 4 λογαριθμικές μονάδες). Μπορούμε επίσης να πούμε ότι «απολύμανση» είναι η μείωση των υπαρχόντων μικροβίων κατά 99,999% (για τους ιούς κατά 99,99%).Τα απολυμαντικάπου χρησιμοποιούνται για χημικές μεθόδους απολύμανσης πρέπει να έχουν έγκριση από τον Ε.Ο.Φ. (Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων)
Τα εφαρμοζόμενα καθεστώτα καθαρισμού και απολύμανσης θα πρέπει να λαμβάνουν δεόντως υπόψη την Ισορροπημένη σχέση μεταξύ περιβαλλοντικών, κοινωνικο– πολιτιστικών και οικονομικών παραγόντων.
- Οι επαγγελματίες της αιγοπροβατοτροφίας γνωρίζουν για τις απαιτητέες ηθικολογικές ανάγκες που σχετίζονται με τη φυσιολογική συμπεριφορά και την ψυχολογική κατάσταση των ζώων της εκτροφής (κάλυψη ευζωίας), όπως η δυνατότητα ελεύθερης κίνησης, κοινωνικής επαφής, πρόσβασης σε τροφή , νερό και προστασίας, οι οποίες είναι ζωτικής σημασίας για την ευζωία τους.
- Στις υπερσύγχρονες κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις, πρέπει να διενεργούνται καθημερινά και με συνέπεια έλεγχοι σε κάθε στάδιο της Ενιαίας Προληπτικής Υγιεινής ακολουθώντας πιστά τις απαιτήσεις των Διεθνών Προτύπων και της Νομοθεσίας , στοχεύοντας στην ανάπτυξη τεχνολογικών και πολιτικών προστατευτικών δικλείδων για τη μείωση του κινδύνου, ώστε να προσφέρονται τα προϊόντα με τις υψηλότερες εγγυήσεις Ποιότητας.
- Στο Ενιαίο Συλλεκτικό Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης Αποβλήτων, πρέπει να υπάρχει διαχείριση 100% στα απόβλητά, να εφαρμόζονται όλες τις απαιτούμενες διαδικασίες και να προσαρμόζονται πλήρως στις Νομοθεσίες. Για δε την κοινωνικο-πολιτιστική αειφορία που αφορά τη διαχείριση των εγκαταστάσεων, πρέπει να χρησιμοποιείται ως ιδανική βάση με την δύναμη των φυσικών πόρων (ιδιαίτερα του νερού) σε σχέση με τις αλληλεπιδράσεις ανθρώπου – ζώων.
- Στην Ενιαία Προληπτική Υγιεινή η βιοασφάλεια δεν είναι μια εφάπαξ ενέργεια, αλλά μια συνεχής διαδικασία που απαιτεί δέσμευση, πειθαρχία και συνεχή επαγρύπνηση. Η επένδυση σε ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα βιοασφά-λειας για προστασία από λοιμογόνους παράγοντες που προέρχονται από τα ζώα, αποδίδει πολλαπλάσια οφέλη. Σε έναν κόσμο που αντιμετωπίζει ολοένα και περισσότερες υγειονομικές προκλήσεις, η Εξωτερική Βιοασφάλεια με τις Πύλες Διπλής Εφαρμογής Καθαρισμού-Απολύμανσης Οχημάτων όλο το 24ωρο, αποτελούν το ισχυρότερο όπλο στη φαρέτρα του σύγχρονου κτηνοτρόφου, αφού στοχεύουν στην αποτροπή εισόδου μολυσματικών παραγόντων από το περιβάλλον ή από άλλες μονάδες.
Η δε Πιστοποιημένη Επαγγελματική Κατάρτιση των εφαρμοστών μπορεί να δημιουργήσει μύωση ή/και αποφυγή της μεταδοτικότητας με εξάπλωση οποιασδήποτε λοίμωξης στο περιβάλλον και κατ’ επέκταση στον ευρύτερο πληθυσμό.
Για οποιαδήποτε περαιτέρω ενημέρωση ή τυχόν διευκρίνιση, παραμένουμε στην απόλυτη διάθεσή σας στο τηλέφωνο 2104829839, 6932245887 e-mail: vgenis@otenet.gr
Συμπληρωματική ενημέρωση με επισημάνσεις.
- Ενιαία Προληπτική Υγιεινή, γιατί στην βιοασφάλεια έχουμε και απεντομώσεις – μυοκτονίες.
- Η Ευλογιά των προβάτων και οι Εναλλακτικές Λύσεις Καθαρισμού – Απολύμανσης
- Οδηγίες για καθαρισμό και απολύμανση εξωτερικών χώρων (αγροτικών δρόμων)
- Σημαντική αύξηση νεοαναδυόμενων και μη λοιμογόνων παραγόντων που προέρχονται από τα ζώα;
- Πύλες Απολύμανσης Οχημάτων Διπλής Εφαρμογής.

Με εκτίμηση
Ιωάννης Βγενής
Cleaning Advisor